Title Author Imprint Collection Url Annotation
ภูมิปัญญาชาวบ้านในเรือนพื้นถิ่นไทพวนในประเทศไทย : การนำไปสู่สถาปัตยกรรมพื้นถิ่นใหม่บนฐานของภูมิปัญญาและเทคโนโลยีท้องถิ่น อรศิริ ปาณินท์. นครปฐม: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2546 Research and Thesis NA7435.A1อ453 2546 http://lib.sac.or.th/Catalog/BibItem.aspx?BibID=b00038511 การศึกษาวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ของการศึกษาเรือนพื้นถิ่นไทพวนในประเทศไทย เพื่อเน้นถึงลักษณะเด่นของเรือนความสัมพันธ์ระหว่างการดำรงชีวิต ภูมิปัญญาและเทคโนโลยีท้องถิ่นในเรือนซึ่งส่งผลถึงคุณลักษณะของสถาปัตยกรรมที่ยั่งยืนและสถาปัตยกรรมสิ่งแวดล้อมของเรือนไทพวน โดยการศึกษาในครั้งนี้ เก็บรวบรวมข้อมูลจากสำรวจภาคสนามของเรือนไทพวน 12 หมู่บ้านในพื้นที่ 8 จังหวัดในภาคกลาง ภาคตะวันตก และภาคตะวันออกของประเทศไทย ผลการศึกษาวิจัยสรุปได้ ดังนี้
1) ลักษณะเดิมของเรือนพื้นถิ่นไทพวน มีรูปลักษณ์ของเรือนมี 2 ลักษณะ คือ เรือนจั่วแฝด มีเรือนครัวขวางด้านหลัง และเรือนไทพวนแบบโถงโปร่ง ลำหรับผังของหมู่บ้านกลมกลืนไปกับสภาพแวดล้อมธรรมชาติในแต่ละพื้นที่
2) พัฒนาการของเรือน มีการปรับเปลี่ยนรูปลักษณ์ภายนอกของเรือนอย่างค่อยเป็นค่อยไป จากเรือนไทยเดิมจั่วแฝด เป็นเรือนจั่วแฝดและเรือนแฝดแบบผสมจั่วปั้นหยา รูปแบบผังพื้นชั้นบนของเรือนมีการเปลี่ยนแปลงเล็กน้อย สำหรับพื้นที่ชั้นล่างมีการเพิ่มการใช้สอยบางประเภท เช่น ห้องน้ำ, ส้วม, ห้องเก็บของ เป็นต้น
3) แนวโน้มในอนาคต เรือนจั่วแฝดมีโอกาสเลือนหายไปกลายเป็นเรือนจั่วเดี่ยว เพราะสามารถสร้างได้ง่าย รวดเร็ว และประหยัดมากกว่า
 
ครองสิบสี่ในวิถีชีวิตของชาวไทพวน ตำบลบ้านผือ อำเภอบบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี มยุรี ปาละอินทร์ มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 2543 Research and Thesis GT4877.ม47 2543 http://lib.sac.or.th/Catalog/BibItem.aspx?BibID=b00032934 งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ของการวิจัยคือ เพื่อสังเคราะห์องค์ความรู้เรื่องคองสิบสี่ให้ชัดเจน และเพื่อศึกษาคองสิบสี่ในวิถีชีวิตของชาวไทพวน ต.บ้านผืด อ.บ้านผือ จ.อุดรธานี ผลการวิจัยพบว่าชาวไทยพวนยึดถือปฏิบัติตามคองสิบสี่ พร้อมทั้งนำไปอบรมสั่งสอนลูกหลานในรุ่นหลังต่อไป ในสังคมไทยพวนมี “คอง”เป็นข้อปฏิบัติและแนวทางที่นำมาปฏิบัติร่วมกับศาสนา เพื่อให้เกิดความสามัคคีปรองดอง แบ่งเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ ผู้ปกครองบ้างเมือง ข้าราชการ, ประชาชนทั่วไป และคนในครอบครัว ระบบเครือญาติ ดังนั้น “คอง”เป็นเหมือนกฏหมายที่กำหนดหน้าที่ให้ชาวไทพวน นอกจากนี้งานวิจัยยังพบอีกว่ากลุ่มเด็กและวัยรุ่นไม่รู้จัก “คอง”