เผยแพร่ 10 ม.ค. 2565

ขอบเขตของเนื้อหา

            กลุ่มชาติพันธุ์ชาวเล (Chao Lay) หรือ ยิปซีทะเล (Sea Gypsies) พูดภาษาตระกูลออสโตรซีเนียน เป็นชนเผ่าพื้นเมืองดั้งเดิมทางภาคใต้ของไทยและประเทศเพื่อนบ้านอย่างพม่าและมาเลเซียมานานหลายร้อยปี
            กลุ่มชาติพันธุ์ชาวเลในประเทศไทยมีชาวเล 3 กลุ่มใหญ่ ได้แก่ มอแกน มอแกลน และอูรักลาโวจ ปัจจุบันอาศัยอยู่กระจายตามชุมชนชายฝั่งทะเลอันดามัน และทำมาหากินตามเกาะต่างๆของประเทศไทยในพื้นที่ 6 จังหวัด คือ ระนอง พังงา ภูเก็ต กระบี่ ตรัง และ สตูล 
            ชาวมอแกน เรียกตัวเองว่า มอแกน บะซิง และมาซิง คนภายนอกเรียกพวกเขาว่า ชาวเลชาวน้ำ ชาวไทใหม่ บะซิง มาซิง มอแกนปูเลาหรือมอแกนปอลาว ชาวเกาะ มอแกนเล มอแกนเกาะ และสิง มอแกนไม่ชอบให้ใครเรียกพวกเขาว่า “ชาวน้ำ” หรือ “ชาวเล” เพราะเป็นคำที่แสดงทัศนคติเชิงลบหรือดูแคลน ทำให้พวกเขารู้สึกด้อยกว่า หรือแปลกแยกจากคนอื่น  ใช้ภาษาพูดคือภาษามอแกน อยู่ในตระกูลภาษาออสโตรนีเชียน ไม่มีภาษาเขียน
            ชาวมอแกนเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่ใช้ชีวิตเดินทางล่าสัตว์ในท้องทะเล และชายฝั่งทะเลตามหมู่เกาะมะริดในพม่า ไทย มาเลเซีย อินโดนีเซีย และ ฟิลิปปินส์  ในประเทศไทย มอแกนส่วนใหญ่ตั้งถิ่นฐานเป็นชุมชน 5 ชุมชนหลัก คือ เกาะเหลา เกาะพยาม และเกาะช้าง จังหวัดระนอง หมู่เกาะสุรินทร์ จังหวัดพังงา และหาดราไวย์ จังหวัดภูเก็ต ส่วนใหญ่จะพักอาศัยอยู่ในทะเลเป็นหลัก สถานที่พักบนฝั่งจะเป็นที่พักในช่วงฤดุมรสุม มอแกนมีประสบการณ์และองค์ความรู้ทางทะเลที่สืบทอดกันมา เป็นผู้เชี่ยวชาญในการทำมาหากินทางทะเล มีวิถีชีวิตที่เรียบง่ายไม่มีเครื่องแต่งกายประจำเผ่า ผู้หญิงใส่ผ้าถุง ผู้ชายใส่ผ้าขาวม้า มีความผูกพันและสัมพันธ์อย่างแนบแน่นกับชนเผ่าเดียวกัน ไม่แต่งานข้ามเผ่าพันธุ์ดังคำสอนของบรรพบุรุษที่ว่า “มอแกนต้องเป็นปลาในกระชังเดียวกัน”